Gerichte geneesmiddeltoediening# (implanteerbare medicijnpomp) wat, hoe, waarom?

Wat is gerichte geneesmiddeltoediening# (implanteerbare medicijnpomp)?
Hoe werkt een SynchroMed® II-pomp?
Waarom kiezen voor een implanteerbare pomp?

wat is gerichte geneesmiddeltoediening# (implanteerbare medicijnpomp)?

Gerichte, of intrathecale, geneesmiddeltoediening# met behulp van een implanteerbare medicijnpomp is een effectieve manier om pijn bij kanker te beheersen, met minder bijwerkingen en met lagere doses dan bij pijnmedicatie in vloeibare of tabletvorm (oraal), of via een pleister.1,2

Een anesthesioloog-pijnspecialist of neurochirurg implanteert een SynchroMed® II-pomp in de onderbuik en bevestigt deze aan een dun, flexibel slangetje (katheter). De pomp wordt met een artsenprogrammeerapparaat ingesteld om de voorgeschreven hoeveelheid pijnmedicatie# af te geven. Kleine hoeveelheden pijnmedicatie# worden op deze manier rechtstreeks in de met vloeistof gevulde ruimte rondom het ruggenmerg (de 'intrathecale ruimte') afgegeven. Zo kan de pijn worden bestreden met slechts een fractie van een dosis pijnmedicatie in vloeibare of tabletvorm (oraal), of via een pleister.3

Gerichte geneesmiddeltoediening rechtstreeks in hersenvocht rondom ruggenmerg

Mensen die intrathecale therapie krijgen, hebben dus vaak minder medicatie# nodig, waardoor de bijwerkingen tot een minimum worden beperkt. Naast dat de pijn beter onder controle kan worden gehouden, zijn mensen die een implanteerbare medicijnpomp hebben, vaak ook minder vermoeid en helderder dan mensen die behandeld worden met de gangbare behandelmethodes.1

Een groot voordeel van gerichte geneesmiddeltoediening# is dat u het eerst kunt uitproberen om te zien of de therapie voor u werkt of niet. Lees hieronder meer over waarom u mogelijk voor een implanteerbare pomp zou willen kiezen.

Terug naar boven

Hoe werkt een SynchroMed® II-pomp?

Synchromed device image on blue background

De SynchroMed® II-medicijnpomp is een batterijgevoed medisch implantaat met een reservoir dat een geneesmiddel bevat. De pomp geeft het geneesmiddel via een dun, flexibel slangetje (de katheter) af in de met vloeistof gevulde ruimte rond het ruggenmerg.

Uw arts programmeert de pomp zodat de voorgeschreven hoeveelheid pijnmedicatie# wordt afgegeven. Zowel de hoeveelheid als het moment van medicijnafgifte kunnen naar gelang uw behoefte door uw arts worden ingesteld. Voor de behandeling van chronische kankerpijn geeft de pomp gedurende de hele dag en nacht continu een vloeibare vorm van pijnmedicatie af.

Mogelijk krijgt u van uw arts naast de pomp ook een afstandsbediening (myPTM) waarmee u zichzelf extra bolussen pijnmedicatie# kan toedienen als uw pijn heviger wordt (een goed voorbeeld hiervan is doorbraakpijn). Het aantal bolussen en de hoogte van de dosering worden vooraf door uw medisch team bepaald en vervolgens ingesteld. De pomp is in Europa goedgekeurd voor gebruik met morfine, ziconotide en baclofen in vloeibare vorm.

De pomp wordt vergoed voor mensen met chronische kankerpijn en ernstige spasticiteit. In Nederland wordt sinds 2019 een pomp voor niet-kankerpijn niet meer vergoed, met uitzondering van mensen die voor 2019 al een pijnpomp hadden.

KENMERKEN

De SynchroMed™ II is een geavanceerd systeem voor geneesmiddeltoediening met een reeks kenmerken om uw pijn onder controle te houden1,2

  • In te stellen al naar gelang uw behoeften – Uw arts programmeert de hoeveelheid medicatie# die de pomp zal afgeven. Als uw pijn toeneemt, kan de arts de dosis aanpassen.
  • Flexibele dosering – De pomp kan worden geprogrammeerd in maximaal 13 afzonderlijke stappen met variabele doses die in de loop van de dag kunnen worden toegediend, dus u krijgt zo veel of weinig pijnmedicatie# als u nodig heeft. De programmering kan ook per dag variëren zodat de toediening altijd aansluit bij uw geplande activiteiten.
  • Opslag van informatie in de pomp – In de pomp worden de medicijnafgifte-instellingen en belangrijke gegevens over uw implantaten (pomp en katheter) opgeslagen. U draagt uw gegevens dus altijd bij u. Een arts in het bezit van een artsenprogrammeerapparaat kan de pomp uitlezen en u een overzicht verstrekken.
  • Vervanging van de pomp – Bij meer dan 90% van de mensen die een SynchroMed II-pomp heeft, gaat deze ruim 6 jaar mee (vanaf de dag van implantatie). Voordat de batterij leeg raakt, klinkt er een alarm, zodat u voldoende tijd heeft om een afspraak te maken voor de vervanging. Echter uw behandelend centrum zal dit alarm niet afwachten en ruim van tevoren een afspraak met u maken voor vervanging van uw pomp.
  • MRI-veilig onder bepaalde voorwaarden – De pomp is onder specifieke voorwaarden goedgekeurd voor gebruik in MRI-scanners van 1,5 en 3 tesla. Als niet aan de voorwaarden wordt voldaan, kunnen MRI-scans leiden tot storing van de pomp en daardoor onderbreking van de therapie met levensbedreigende gevolgen. Laat uw behandelend arts en MRI-technicus weten dat u een medicijnpomp heeft voordat u de MRI ondergaat.

WAT IS de myPTM™?

De myPTM™-afstandsbediening werkt samen met de SynchroMed™ II-pomp om onvoorspelbare pijn (ook wel doorbraakpijn genoemd) sneller en beter onder controle te brengen. Met de myPTM™-afstandsbediening kunt u uzelf bolusdoses medicatie** uit de pomp# toedienen, binnen de grenzen die door uw arts zijn ingesteld.

  • Met de myPTM-afstandsbediening kunt u onvoorspelbare pijnschommelingen effectief, gemakkelijk en veilig onder controle brengen, wat kan resulteren in een betere verlichting van de pijn, een verminderde behoefte aan orale pijnmedicatie, en een betere kwaliteit van leven.6
  • In een studie waarin de myPTM-afstandsbediening met de pomp werd getest, gaf 85% van de patiënten aan tevreden te zijn over de afstandsbediening.6
  • Meer patiënten kunnen hun doorbraakpijn drie keer sneller onder controle brengen met de myPTM™.5 De tijd tot de start van het pijnstillende effect ging van 30 naar 10 minuten in vergelijking met mensen die de gebruikelijke medicatie (in vloeibare of tabletvorm, of via een pleister) namen voor hun doorbraakpijn.5
3x sneller doorbraakpijn onder controle met medicijnpomp

MYPTM™ is eenvoudig in gebruik

MyPTM-afstandsbediening

Eenvoudig en makkelijk te bedienen met een gebruiksvriendelijk ontwerp waarmee u maximale controle heeft over uw therapie. 

MyPTM-afstandsbediening

Duidelijk zichtbare en eenvoudige weergave van bolusbevestigingen, blokkeringsduurgegevens en waarschuwingen op de schermen van de myPTM™-afstandsbediening.

Terug naar boven

WAAROM KIEZEN VOOR EEN IMPLANTEERBARE POMP?

ALS ANDERE BEHANDELINGEN NIET WERKEN

Bij veel mensen kan pijn goed onder controle worden gehouden met orale pijnmedicatie of injecties. Maar bij sommige mensen werken deze behandelingen niet goed genoeg, of geven ze onaanvaardbare bijwerkingen. 

Als behandelingen zoals pillen, pleisters of injecties niet goed genoeg helpen bij ernstige kankerpijn kunt u met uw specialist praten over de behandeloptie intrathecale geneesmiddeltoediening via een implanteerbare pomp.

Dit is een geavanceerd systeem (pomp en katheter) voor de toediening van pijnmedicatie# dat in het lichaam wordt geplaatst. U kunt hier baat bij hebben als:

  • andere behandelingen de pijn niet voldoende verlichten;
  • u veel last heeft van bijwerkingen van uw pijnmedicatie, zoals lusteloos voelen, verstopping, duizeligheid, verwardheid en misselijkheid.4
Waarom implanteerbare medicijnpomp overwegen

Het kan uw welzijn en pijnbeheersing verbeteren, waardoor u mogelijk weer iedere dag meer energie heeft en een betere kwaliteit van leven.1,2,7

MINDER PIJNMEDICATIE# NODIG

Bij een hogere werkzame dosis kunnen pijnstillers bijwerkingen geven zoals lusteloos voelen, verstopping (obstipatie), duizeligheid, verwardheid of misselijkheid.4

De medicijnpomp dient een vloeibare vorm van een medicijn# (zoals morfine) rechtstreeks toe in de met vloeistof gevulde ruimte rond het ruggenmerg. Wanneer medicatie# rechtstreeks wordt toegediend daar waar het nodig is, heb je er minder van nodig. Deze manier van toediening maakt afgifte van kleinere doses (tot wel 300x lager) van het geneesmiddel mogelijk.

Daarom kan gerichte geneesmiddeltoediening# helpen bij het verminderen van de mogelijke bijwerkingen van pijnmedicatie in vloeibare of tabletvorm (oraal), of via een pleister.1

Animatie over kankerpijn en behandeling met medicijnpomp - (02:05)

voor patienten met kankerpijn
Meer informatie Less information (see less)

PROBEER HET EERST UIT

U kunt de therapie eerst uitproberen tijdens een zogenaamde proefbehandeling, ook wel screening genoemd, voordat u definitief kiest voor een medicijnpomp. De proefbehandeling biedt u de kans om:

  • na te gaan in hoeverre deze gerichte geneesmiddeltoediening# uw pijn verlicht tijdens dagelijkse activiteiten;
  • te ervaren hoe het voelt om op deze manier pijnstilling toegediend te krijgen;
  • te besluiten of u een definitieve pomp wilt.

Bij kankerpijn kan er ook voor gekozen worden om direct een permanente pomp te implanteren zonder proefbehandeling.

WAT U KUNT VERWACHTEN

Gerichte geneesmiddeltoediening# is geen behandeling voor de onderliggende oorzaak van uw ziekte, maar kan er wel voor zorgen dat uw pijn bij kanker beter kan worden verlicht. U kunt het volgende verwachten:

  • Uw arts kan u vragen om minder pijnstillers te gaan gebruiken of hier helemaal mee te stoppen voordat u aan de proefbehandeling begint. De aanpak kan per ziekenhuis verschillen.
  • Uw arts raadt de proefbehandeling aan die het beste bij uw situatie past en zal de eventuele risico's van de ingreep aan u uitleggen.
  • Na de proefbehandeling bespreekt u uw ervaringen met uw arts en besluit u samen of een implanteerbaar systeem voor gerichte geneesmiddeltoediening# bij u past.

Zie Evaluatie en proefbehandeling voor meer informatie.

Ik had niet verwacht dat ik überhaupt op vakantie kon. Dat ik 's morgens weer naar het voetbal van mijn dochter kan kijken. Dat zijn de momenten die nu mogelijk zijn en dat was vroeger echt onmogelijk, dus dat is een belangrijk gegeven.

- Ilse, jonge vrouw met uitgezaaide borstkanker en een medicijnpomp voor kankerpijn*
Ilse - kankerpatient met pijnpomp
Luister naar het hele verhaal van Ilse

Terug naar boven

HOE VERBETERT HET UW LEVEN?

Met gerichte geneesmiddeltoediening# kunt u uw onbeheersbare pijn bij kanker helpen verlichten en bijwerkingen van pijnmedicatie helpen minimaliseren.1,2,7 U kunt uw doorbraakpijn beter en drie keer sneller onder controle brengen dan met de gebruikelijke medicatie wanneer u het combineert met het gebruik van de myPTM™-afstandsbediening.5

AANGEPAST AAN UW BEHOEFTEN

Uw pomp wordt geprogrammeerd om de exacte dosis af te geven die u nodig heeft. De hoeveelheid pijnmedicatie# via de pomp kan zelfs verschillend worden afgesteld voor verschillende tijdstippen gedurende de dag. Uw arts kiest de dosering die het beste bij u past.

Uw arts kan u de myPTM™-afstandsbediening voorschrijven. Hiermee kunt u uzelf bolusdoses medicatie# uit de pomp toedienen, binnen de grenzen die door uw arts zijn ingesteld. Zo kunt u onvoorspelbare (doorbraak)pijn beter onder controle brengen.

OMKEERBAAR

De pomp kan indien nodig door uw arts worden uitgeschakeld. Indien gewenst kunnen de pomp en katheter ook weer via een operatie worden verwijderd.

BEWEZEN GESCHIEDENIS

De eerste versie van de SynchroMed™-pomp kwam in de tachtiger jaren van de vorige eeuw in Europa op de markt. Artsen hebben dus al meer dan 30 jaar ervaring met intrathecale geneesmiddeltoediening via deze medicijnpomp.

Dezelfde pomp van Medtronic wordt wereldwijd ook veelvuldig gebruikt voor de behandeling van spasticiteit (baclofenpomp).

In het kort:

De informatie op deze pagina is geen vervanging voor de aanbevelingen van uw arts. Raadpleeg de gebruiksaanwijzing van het systeem voor meer informatie over het gebruik, de implantatieprocedure en een opsomming van de indicaties, contra-indicaties, voorzorgsmaatregelen, waarschuwingen en mogelijke bijwerkingen. Voor informatie over uw diagnose en behandeling dient u altijd contact op te nemen met uw arts.

* In dit verhaal wordt de persoonlijke ervaring van één persoon met de therapie van Medtronic weergegeven. Niet iedereen zal echter op dezelfde manier reageren op de gerichte geneesmiddeltoediening* via de medicijnpomp of ingreep, of dezelfde resultaten ondervinden. Neem contact op met uw arts voor meer informatie over de behandelmogelijkheden.
** De myPTM™-afstandsbediening is goedgekeurd voor gebruik met morfine. Het gebruik in combinatie met ziconotide is niet onderzocht. Ook wordt het gebruik afgeraden bij mensen die nog niet eerder opioïden hebben gebruikt, omdat zij een grotere kans hebben op effecten op het centraal zenuwstelsel, zoals ademhalingsproblemen.

# Wanneer we het hebben over pijnmedicatie via de pomp of gerichte (intrathecale) geneesmiddeltoediening, bedoelen we pijnmedicatie (bijvoorbeeld morfine of ziconotide) die wordt toegediend door een intrathecale medicijnpomp. Medtronic levert alleen de intrathecale medicijnpomp en de katheter; de intrathecale pijnmedicatie wordt geleverd door een extern bedrijf.

Terug naar boven

REFERENTIES

1

Smith TJ, Staats PS, Deer T, et al. Randomized clinical trial of an implantable drug delivery system compared with comprehensive medical management for refractory cancer pain: impact on pain, drug-related toxicity, and survival. J Clin Oncol. 2002;20:4040-4049. 

2

Smith TJ, Coyne PJ. Implantable drug delivery systems (IDDS) after failure of comprehensive medical management (CMM) can palliate symptoms in the most refractory cancer pain patients. J Pall Med. 2005;8(4):736-742.

3

Bhatia G, Lau ME, Koury KM and Gulur P. Intrathecal Drug Delivery (ITDD) systems for cancer pain. F1000Research 2014, 2:96 (doi: 10.12688/f1000research. 2-96.v4)

4

Corli O, Floriani I, Roberto A, et al. Are strong opioids equally effective and safe in the treatment of chronic cancer pain? A multicenter randomized phase IV ‘real life’ trial on the variability of response to opioids. Ann Oncol. 2016;27(6):1107–15.

5

Brogan E, Winter NB, Okifuji A. Prospective Observational Study of Patient-Controlled Intrathecal Analgesia: Impact on Cancer- Associated Symptoms, Breakthrough Pain Control, and Patient Satisfaction. Reg Anesth Pain Med. 2015;40(4):369 -75. 

6

Ilias W, le Polain B, Buchser E, Demartini L. Patient-controlled analgesia in chronic pain patients: experience with a new device designed to be used with implanted programmable pumps. Pain Pract. 2008;8(3):164-170.

7

Stearns L, Abd-Elsayed A, Perruchoud C, et. al. Intrathecal drug delivery systems for cancer pain: an analysis of a prospective, multicenter product surveillance registry. Anesthesia and Analgesia. 2019 Sep 18. doi: 10.1213/ANE.0000000000004425. [Epub ahead of print]

U dient de informatie op deze site niet als vervangend medisch advies te beschouwen. Indien u twijfels heeft over uw gezondheid of een gezondheidsadvies nodig heeft, dient u contact op te nemen met uw arts of professioneel zorgverlener.